Ogród botaniczny w Leiden, czyli najstarszy ogród botaniczny w Europie Zachodniej.

Ogród botaniczny  (Hortus botanicus) w Leiden to miejsce pielgrzymek wielu botaników i miłośników roślin. Na niewielkiej powierzchni kryje się szereg atrakcji i potężna dawka historii.

Ogród botaniczny w Leiden (Lejdzie) to najstarszy ogród botaniczny w Niderlandach i Europie Zachodniej, jeden z najstarszych ogrodów botanicznych na świecie. Został założony w XVI wieku z inicjatywy lokalnego uniwersytetu. Ogród znajduje się w południowo-zachodniej części historycznego centrum miasta, między budynkiem uniwersytetu, a starym budynkiem obserwatorium astronomicznego.

Plan Hortus botanicus w Leiden.
Wiosenne widoki w Hortus botanicus w Leiden.
Przepięknie naturalizowany trawnik w sąsiedztwie budynków Obserwatorium.
Zawilce (Anemone blanda) i szafirki na trawniku przy Obserwatorium.
Tulipanowe kobierce z pawilonami szklarni w tle.
Wnętrze jednego z pawilonów szklarniowych.

Ogród botaniczny w Leiden jest szczególnie znany z kompleksu szklarniowego, kolekcji roślin azjatyckich oraz jednej z największych na świecie kolekcji storczyków. Ogród jest niewielki i podzielony na cztery główne części, przez które „przespacerujemy” się poniżej.

Ogród Clusiusa

Najstarsza część ogrodu botanicznego to tzw. Ogród Clusiusa, którego nazwa pochodzi od Carolusa Clusiusa – botanika pracującego m in. na uniwersytecie w Leiden. Na terenie ogrodu botanicznego założył kolekcję roślin na której prowadził badania i obserwacje. Kolekcja służyła również do celów edukacyjnych.

Regularny Ogród Clusiusa.
Kwaterowy układ w Ogrodzie Clusiusa.

Ogród Clusiusa przeszedł rekonstrukcję w 2009 roku z zachowaniem renesansowego układu i charakteru ze szczyptą średniowiecznego ducha hortus conclusus. W trakcie prac korzystano z siedemnastowiecznych rycin. Ogród podzielono na regularne kwatery poprzecinane alejkami. W centralnej części zlokalizowano pawilon, całość ogrodzono płotem, odtwarzając oryginalny charakter ogrodzenia.

Ogród Pamięci

To m in. do ogrodu botanicznego w Leiden trafiały owoce wymiany między Japonią a Niderlandami zapoczątkowanej w XVII w. Wymiana była intensywna w obszarze botaniki, a w procesach wymiany znaczącą rolę odegrał legendarny botanik i badacz flory Japonii i Chin dr Philipp Franz von Siebold. To właśnie od jego nazwiska pochodzi szereg nazw łacińskich popularnych dziś roślin ogrodowych jak Hosta sieboldiana, czyli funkia sina czy Magnolia sieboldii, czyli magnolia Siebolda. Osobie botanika poświęcono tzw. Ogród Pamięci urządzony w stylu orientalnym. W kameralnym, otoczonym czerwonym murem Ogrodzie Pamięci znajduje się pomnik von Siebolda.

Ogród Pamięci w orientalnym stylu.

Ogród Paproci

W XIX wieku nastała moda na kolekcjonowanie paproci. Paprocie stały się modne i pożądane w ogrodach. Paprociowa moda trwa do dziś i na jej kanwie, w 1993 roku, powstał Ogród Paproci w Leiden. Miłośnicy paproci mogą podziwiać bogatą kolekcję paproci, głównie z półkuli północnej. Ogród Paproci jest utrzymany w dzikim, naturalistycznym klimacie. Według mnie to najbardziej urokliwy zakątek całego ogrodu botanicznego.

Tablica edukacyjna w Ogrodzie Paproci.
Urokliwe zakątki Ogrodu Paproci.
Wiosenne, ciemiernikowe łany w Ogrodzie Paproci.

Ogród Systematyczny

Ogród Systematyczny prezentuje główne grupy w królestwie roślin. Ogród założono w 2005 roku na regularnym planie. Rabaty ułożono w porządku ilustrującym główne etapy ewolucji roślin. Kolekcja jest świetnie opisana, a powiązania między grupami roślin zilustrowane na specjalnych diagramach.

Rabaty zaaranżowane w porządku ilustrującym główne etapy ewolucji roślin.

Ogród w Leiden odwiedziłam przy okazji wiosennej wizyty w Niderlandach (wtedy jeszcze Holandii 🙂 ) w 2018 roku. Polecam takie zejście z tradycyjnych „tulipanowych szlaków” i zwiedzanie tych nieco mniej turystycznych miejsc ogrodowych. Ogród w Leiden to przykład właśnie takiego miejsca – choć nie kipi tysiącami tulipanów, jest przepełniony historią i botaniczną tradycją. To świetne miejsce do spędzenia popołudnia, a nawet całego dnia. Polecam też samo Leiden – stare, malownicze, historyczne miasto, gdzie warto zajrzeć nie tylko z powodu ogrodu botanicznego.

Malownicze Leiden, tuż obok ogrodu botanicznego.
Wczytaj więcej powiązanych artykułów
Wczytaj więcej Ogrody botaniczne

3 komentarze

  1. Aleksandra

    18 czerwca 2021 przy 14:56

    to już wiem, gdzie się wybiorę na kolejną wycieczkę 🙂

    Odpowiedz

  2. Marchew

    14 października 2021 przy 21:08

    A ja tam już byłem i gorąco polecam.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź też

Villa Barbarigo, czyli ogród, który zaczyna się od wielkiej epidemii …

Villa Barbarigo to znany, włoski ogród barokowy. Uosabia monumentalną, symboliczną dr…