Dalie, czyli spektakularny powrót ogrodowego klasyka.

Dalie wróciły z hukiem! To dziś jedne z najmodniejszych i najdłużej kwitnących kwiatów ogrodowych. To jednocześnie świetna propozycja dla początkującego ogrodnika.

Dalie przeżywają obecnie swój renesans. Są modne i chętnie stosowane nie tylko w ogrodach przydomowych, ale również w prestiżowych obiektach architektury krajobrazu. Wybór odmian, form i kolorów przyprawia o zawrót głowy!

Dalia 'Bishop of Oxford’ na rabatach w historycznym ogrodzie Herrenhausen (Niemcy).

Naturalistyczne rabaty projektu Pieta Oudolfa w Voorlinden (Niderlandy). Na rabatach widać dalie ‘Gryson’s Yellow Spider’ oraz nieco niższą ‘Mexican Black’ o bordowych kwiatach.

Historia dalii

Pierwsze dalie zostały przywiezione do Europy z Meksyku w XVIII wieku przez hiszpańskich kolonizatorów. Ich nazwa pochodzi od nazwiska botanika – Andreasa Dahla. Początkowo dalia była uważana za warzywo i spożywana jak ziemniaki. Dopiero, w miarę hodowania coraz bardziej dekoracyjnych odmian, zaczęto traktować dalię jako roślinę ozdobną.

Prawdziwy bum na dalie zapanował w epoce wiktoriańskiej. Uprawiano wówczas już setki odmian dekoracyjnych, a najbardziej ceniono dalie o tzw. kwiatach pomponowych. Dziś znacznie bardziej ceni się tzw. dalie kaktusowe. Szczególnie modne w ostatnich latach są odmiany o ciemnych liściach.

Rzut oka na regał z daliami w holenderskim centrum ogrodniczym powoduje u mnie oczopląs 😊. Na zdjęciu widzisz tylko niewielki fragment regału …

Uprawa dalii

W Europie dalie są zazwyczaj uprawiane jako rośliny sezonowe. Coraz częściej, nie tylko na południu Europy, dalie udają się w uprawie całorocznej, bez wykopywania bulwiastych korzeni na zimę.

Dalia jest tolerancyjna wobec podłoża, ważne, aby było przepuszczalne, może być lekko gliniaste. Zdecydowanie wymaga słońca i regularnego nawadniania w sezonie letnim (jak większość roślin). Raz w roku warto zasilić glebę w miejscu uprawy dalii kompostem (np. po wykopaniu karp na jesieni).

Ponieważ dalia korzeni się dość płytko odradzam spulchnianie ziemi wokół rośliny motyką. Warto natomiast wyściółkować dalie np. kilkucentymetrową warstwą kompostu. W przypadku wyższych odmian dalii konieczne może być zastosowanie podpór.

Po pierwszych przymrozkach dalie najczęściej tracą swoją dekoracyjność, chociaż bywa, że trzymają się dłużej (dużo zależy od regionu geograficznego oraz miejsca w ogrodzie i na rabacie). Na zimę korzenie dalii należy wykopać, delikatnie przesuszyć i przechować w suchym, dość chłodnym miejscu (np. garaż, piwnica) najlepiej w suchym piasku. Ponownie sadzimy je do gruntu, gdy ustąpią wiosenne przymrozki.

Rozmnażanie dalii

Dalie najłatwiej rozmnażać poprzez podział karpy, najlepiej przed sadzeniem. Karpę należy podzielić tak, aby każdy fragment składał się z minimum dwóch bulw i kawałka łodygi.

Drugim banalnym sposobem rozmnażania dalii jest wysiew nasion wiosną (koniec marca/początek kwietnia) do doniczek i wysadzenie roślin w maju na miejsca docelowe. Młode rośliny można uszczykiwać od góry w celu lepszego rozkrzewienia, gdy osiągną 10-12 cm wysokości . Przez lato roślina wytworzy charakterystyczne kłącza. Możesz samodzielnie zbierać nasiona ze swoich dalii, o ile zawiążą nasiona (co robiła moja babcia).

Jest jeszcze metoda rozmnażania dalii przez sadzonki pozyskiwane wiosną. Ponieważ nigdy nie miałam okazji próbować tej metody, wspominam o niej jedynie z „kronikarskiego” obowiązku, bez wchodzenia w szczegóły.

Kwitnienie dali

Dalie kwitną bardzo długo: od lipca do pierwszych mrozów. Regularne usuwanie przekwitłych kwiatów przedłuży kwitnienie. Uszczykiwanie wierzchołków wiosną (3-4 tygodnie od posadzenia) sprawi, że roślina bardziej się rozkrzewi. Natomiast usuwanie bocznych pąków kwiatowych spowoduje, że na roślinach pojawią się większe kwiaty. Niestety będzie ich wówczas mniej.

Dalie dzieli się ze względu na budowę kwiatostanów (kwiat dalii jest kwiatostanem złożonym z wielu małych kwiatów) na kilka głównych grup: pomponowe, kaktusowe, półkaktusowe pojedyncze, dekoracyjne, anemonowe, kołnierzykowe, kuliste, peoniowe i tzw. różne.

Zastosowanie dalii w ogrodzie

Dalie są bardzo wszechstronną grupą roślin jeśli chodzi o ich zastosowanie w kompozycji ogrodowej. Wykorzystuje się je zarówno w aranżacjach bardzo nowoczesnych jak i w klasycznych konwencjach, na rabatach w obiektach historycznych.

W ogrodzie przydomowym dalie znajdą zastosowanie przede wszystkim na rabatach. Możesz sadzić je w większych grupach na tradycyjnych rabatach bylinowych. Projekt rabaty ogrodowej z udziałem dalii można było pobrać w sierpniu w ramach programu Rabata na 7 KLIK TU.

Projekt rabaty z daliami dostępny w programie Rabata na 7 w sierpniu.

Możesz również wprowadzać dalie rzutowo na rabaty naturalistyczne zestawiając z trawami ozdobnymi, wyższymi rozchodnikami, kłosowcem, szałwią, astrami – marcinkami, rdestem wężownikiem czy jeżówką. Możesz założyć kolekcjonerskie rabaty daliowe. Niskie odmiany możesz stosować na obwódki, a nawet z powodzeniem uprawiać dalie w pojemnikach. Dalie świetnie sprawdzają się również jako kwiaty cięte.

Dalie przeżywają obecnie swój renesans. Są modne i chętnie stosowane nie tylko w ogrodach przydomowych, ale również w prestiżowych obiektach architektury krajobrazu.