
Często pytacie mnie jak dobrać rośliny do cienistego ogrodu aby były proste w uprawie i efektowne. Nie jest to tak trudne jak się wydaje. W cienistym ogrodzie możesz mieć i drzewa i krzewy, pnącza, byliny kwitnące a nawet trawy. Mój uniwersalny zestaw uwzględnia wszystkie te grupy!
Funkie
Jedna z moich ulubionych bylin. Niestety nie ma jedną zasadniczą wadę: jej liście pojawiają się dość późno wiosną i znikają całkowicie po zakończeniu wegetacji. Innymi słowy funkie są obecne w ogrodzie przez pół roku. Poza tym okresem mamy pusty placek. Dlatego warto zadbać o połączenie tych bylin w „sprytne” zestawienia z innymi roślinami obecnymi przez dłuższy czas na rabacie. Funkie są obecnie dostępne w ogromnej ilości odmian. Mamy do wyboru różne wielkości, formy liści i kombinacje kolorystyczne. Funkie świetnie wyglądają w dużych grupach, ale w przypadku większych odmian sprawdzają się także jako solitery na rabatach. Wymagają żyznej, przepuszczalnej gleby. Są mrozoodporne.
Bluszcz
Bluszcz to bardzo uniwersalne pnącze jeśli chodzi o warunki świetlne. Z moich obserwacji wynika, że tak samo dobrze radzi sobie w głębokim cieniu jak i na słońcu. Warunkiem jest wilgotne, żyzne podłoże. Bluszcz to jedno z nielicznych, zimozielonych, mrozoodpornych pnączy w naszym klimacie. Można go stosować tradycyjnie na ścianach, murkach, kratkach, ogrodzeniach itp. Można także jako roślinę okrywową. Bluszcz jest też chętnie wykorzystywany we florystyce.
Bukszpan
Ponadczasowy, „zawszemodny”, uniwersalny krzew. Doskonale znosi cięcie i właśnie w formie strzyżonej prezentuje się najlepiej. Wymaga żyznej, przepuszczalnej gleby o lekko kwaśnym odczynie. Nie lubi ciężkich, gliniastych gleb. Z mrozoopornością bukszpanu jest różnie. Generalnie zaleca się okrywanie go na zimę. Ja osobiście polecam ten zabieg szczególnie w przypadku młodych, świeżo posadzonych roślin. Bukszpan tradycyjnie jest kojarzony z formalnymi ogrodami historycznymi. Jednak w ciągu kilku, kilkunastu ostatnich lat został u nas spopularyzowany jako element ogrodów bylinowych (angielskie inspiracje) a także stylizacji bardzo nowoczesnych.

Grab
Szlachetna roślina, która wraca do łask. Tak mi się przynajmniej wydaje, że coraz częściej po nią sięgamy. Najczęściej grab stosujemy na żywopłot choć jego sezonowa dekoracyjność ma też swoich przeciwników. Czasem, coraz częściej, sięgamy po formy kolumnowe garbu eksponując je w ogrodzie jako tzw. solitery. Grab preferuje gleby żyzne i wilgotne. Świetnie znosi cięcie.
Hakonechloa
Rośliny do cienistego ogrodu to również trawy a modna hakonechloa jest jedną z nich. W głębszym cieniu może gorzej się wybarwiać. Niestety jej wadą jest niska mrozoodporność w polskich warunkach. Jej liście przypominają mi nieco bambus. Hakonechloa jest niezwykle dekoracyjna. Doskonale nadaje się na rabaty ogrodowe. Ciekawie prezentuje się w zestawieniach z ciemnozielonymi roślinami tj. cis czy bukszpan. Świetnie rozjaśnia ciemne zakątki ogrodu. Kupisz ją w kilkunastu ciekawych odmianach o zróżnicowanym wybarwieniu liści.
Turzyca muskegońska
Turzycę muskegońską możesz uprawiać nawet w głębokim cieniu. To dobra wiadomość dla posiadaczy cienistych ogrodów: nie musicie rezygnować z traw! Turzyca preferuje wilgotne, żyzne gleby. Doskonale nadaje się do zestawień z „mocniejszymi”, bardziej zwartymi roślinami tj. bergenia czy funkie.

Turzyca ptasie łapki
To nasza rodzima, zimozielona turzyca! Dzięki jasnym paskom na liściach doskonale rozjaśni ciemniejsze zakątki ogrodu, doda lekkości na cienistej rabacie. Turzyca ptasie łapki ma jednak pewną wadę: jest ekspansywna czyli „lubi się rozłazić” po ogrodzie. Ptasie łapki są proste w uprawie pod warunkiem, że zapewnisz im wilgotną, przepuszczalną glebę i zacienione stanowisko.
Cis
Uniwersalna roślina, której nie trzeba przedstawiać. Podobnie jak bukszpan świetnie znosi cięcie. Najlepiej rośnie na dość wilgotnych, żyznych glebach. Masz do wyboru szereg odmian cisa o różnej formie, wysokości i kolorze. Dobierając cis do cienia zwróć jednak uwagę, że odmiany w odcieniach żółci i złota mogą się gorzej wybarwiać w cieniu. Co ciekawe cis kojarzony wyłącznie ze stanowiskiem cienistym, w większości przypadków, równie dobrze radzi sobie na słońcu.

Orlik
Rośliny do cienistego ogrodu to także kwitnące byliny. Jedną z nich jest orlik. To piękna, delikatna bylina. Jej zaletą jest bardzo wczesny start liści na wiosnę, wadą krótki (stosunkowo) okres kwitnienia. Orliki są dostępne w wielu wariantach kolorystycznych co pozwala uzyskiwać niemal tęczowe zestawienia. Orliki wymagają żyznej, przepuszczalnej, wilgotnej gleby. Kwitną od maja do czerwca. Estetycznie są bardzo uniwersalne. Nadają się zarówno na rabaty bylinowe jak i do nasadzeń naturalistycznych czy bardziej rustykalnych. Pasują niemal do każdej konwencji stylistycznej.
Barwinek
Popularna, zimozielona, niska roślina okrywowa. Zakwita wczesną wiosną, zależnie od odmiany w kolorze niebieskim, białym lub ciemnoróżowym. Kwiaty pojawiają się przez całe lato, choć wiosenne kwitnienie jest najobfitsze. Barwinek wymaga dość żyznej, przepuszczalnej gleby. Jest całkowicie mrozoodporny. Estetycznie jest to roślina bardzo uniwersalna i pasuje niemal do każdej stylistyki i formy ogrodu. Świetnie zadarnia duże powierzchnie.
Naparstnica
Naparstnicę możesz uprawiać jako roślinę dwuletnią (naparstnica purpurowa) lub bylinę (naparstnica zwyczajna). To piękna, niezwykle dziś modna, wysoka bylina o charakterystycznych kwiatostanach. Jej zaletą jest długi okres kwitnienia ponieważ zakwita już w po koniec maja, na początku czerwca i kwitnie do sierpnia, czasem września. Wymaga żyznej przepuszczalnej gleby. Doskonale nadaje się na rabaty, do nasadzeń naturalistycznych, stylizacji rustykalnych ale także bywa stosowana do bukietów na kwiat cięty. Będzie stanowić ciekawy element wertykalny w kompozycji rabaty lub fragmentu ogrodu.

Serduszka okazała
Wiosenna, kępiasta bylina o charakterystycznych kwiatach przypominających kształtem serce oraz liściach podobnych do liści paproci. Serduszka zakwita w maju. Wymaga przepuszczalnej, próchniczej ziemi i nie lubi przesuszania. Najlepiej wygląda sadzona w większych grupach minimum po 3 sztuki. Nadaje się do zestawień naturalistycznych i na rabaty bylinowe. Liście serduszki w połowie sezonu tracą dekoracyjność (zwłaszcza na słonecznych stanowiskach) dlatego warto zestawiać ją z innymi bylinami lub krzewami o bardziej trwałych liściach.
Anna
13 września 2017 przy 19:41
A tojad? W opisie jest, że nie toleruje bezpośredniego naslonecznienia. Z ogrodu cioci pamiętam, że stał w słońcu i dobrze się miewał. Pewnie dlatego, że ciocia nie wiedziała o jego wymaganiach 🙂 Proszę o sprostowanie, bo zakładając ogród bardzo chciałabym go w nim umieścić.
Anna Sikora-Stachurska
14 września 2017 przy 10:37
Tojad najlepiej nadaje się do półcienia, może też rosnąć na słońcu. Uwaga: to roślina trująca.
Julka
9 sierpnia 2019 przy 09:53
Większość z tych roślin znajduje się na mojej posesji! Teraz już wiem, dlaczego projektowanie ogrodów nie należy do tak łatwych zadań. Firma, która zadbała o mój ogródek, na pewno wzięła pod uwagę, że przez większość dnia jest dość ciemno. Ciesze się więc, że skorzystałam z ich pomocy, bowiem teraz mam naprawdę świetne miejsce do odpoczynku.