
Inwentaryzacja szaty roślinnej to podstawa opracowań projektowych dla terenów zieleni. Często uzupełnia ją tzw. gospodarka drzewostanem. Jest wykonywana tak dla niewielkich ogrodów przydomowych jak i dla parków, czy osiedli. Co w praktyce oznaczają te pojęcia i na czym polega ta cała inwentaryzacja?
Inwentaryzacja szaty roślinnej to nic innego jak graficzne naniesienie na aktualną mapę terenu i opisanie wszystkich istniejących drzew starszych niż pięć lat oraz krzewów.
Opis sporządza się najczęściej w formie tabelarycznej. W przypadku drzew musimy, dla każdego egzemplarza, podać parametry tj. gatunek, wysokość drzewa, średnica korony, obwód lub/i średnica pnia. Jeśli chodzi o krzewy to przede wszystkim podajemy gatunek, wysokość oraz powierzchnię jaką zajmują. Wszystkie te informacje należy zapisać w tzw. tabeli inwentaryzacyjnej. Tam także, w osobnej kolumnie, dla każdego drzewa lub grupy krzewów zapisujemy tzw. uwagi czyli np. informacje o deformacjach, chorobach, kondycji i innych cechach szczególnych.

Inwentaryzacja szaty roślinnej jest wykonywana na aktualnej tzw. mapie sytuacyjno – wysokościowej terenu. W większości przypadków inwestor dysponuje takim aktualnym opracowaniem, zdarzają się jednak sytuacje gdy mapę musimy zaktualizować przy pomocy geodety. Często na mapie nie ma naniesionych drzew lub naniesione są tylko wybrane – największe. Wówczas także należy mapę zaktualizować uwzględniając wszystkie koniczne do opisania drzewa.
Jest kilka praktycznych sposobów na wykonywanie inwentaryzacji w terenie. Najpopularniejsze i najbardziej tradycyjne rozwiązanie to sytuacja gdy architekt krajobrazu zabiera aktualną mapę w teren gdzie identyfikuje poszczególne drzewa z oznaczeniami z mapy i opisuje. To metoda wymagająca dużej wprawy w posługiwaniu się mapą i orientacji w terenie. Dziś możemy także korzystać z technik opartych na gps co znacznie ułatwia pracę.
Dobrą i bardzo precyzyjną, choć rzadko możliwą do zastosowania, metodą jest równoległa praca z geodetą w terenie. Wówczas gdy on aktualizuje mapę, namierza drzewa, można w oparciu o numery kolejnych pikiet (punktów) geodezyjnych od razu mierzyć i opisywać drzewa. Sposób ten w praktyce eliminuje pomyłki.

W przypadku gdy mamy niewielki teren (ogród przydomowy) i niewielką liczbę drzew i innych elementów wyposażenia, a inwentaryzacja jest potrzebna jedynie do celów projektu zagospodarowania terenu inwentaryzację możemy wykonać w całości we własnym zakresie. Wówczas pomiary wykonujemy taśma lub dalmierzem w oparciu o metodę domiarów prostokątnych dokładnie na zasadzie opisywanej przy okazji wpisu: Jak przenieść projekt ogrodu w teren?

Inwentaryzacja szaty roślinnej jest często uzupełniona o tzw. gospodarkę drzewostanem. Gospodarka drzewostanem polega na swoistej waloryzacji, ocenie zinwentaryzowanego drzewostanu, wykazaniu osobników szczególnie cennych, wartościowych (w tym tzw. parametry pomnikowe) wyznaczeniu drzew do pielęgnacji (określenie konkretnych zabiegów) oraz tych do wycięcia ze względu np. na zły stan zdrowotny lub kolizję z planowana inwestycją. Gospodarkę drzewostanem wykonuje się na bazie inwentaryzacji w formie graficznej (mapa) i tabelarycznej. Choć nazwa: gospodarka drzewostanem wskazuje wyłącznie na drzewa, często obejmuje także krzewy.

Każda metoda inwentaryzacyjna wymaga sporej biegłości i praktykowania pod okiem bardziej doświadczonych kolegów. To, z pozoru, proste zajęcie w praktyce wymaga doskonałej znajomości drzew i krzewów również w stanie bezlistnym (inwentaryzacje w dużym zwarciu wykonuje się niemal w okresie `bezlistnym`) jak też wprawy tak w posługiwaniu się mapą i czytaniu jej jak i w operowaniu przyrządami aż po znajomość fachowej terminologii stosowanej w opisach inwentaryzacyjnych (funkcjonuje tu cała fachowa terminologia) . Warto też wyrobić sobie tzw. oko, czyli zdolność dokładnego szacowania wymiarów. Nieskromnie przyznam, że jestem w tym już mistrzem. Jak widzicie inwentaryzacja nie jest to umiejętność, którą profesjonalnie można wykonywać z marszu zaraz po tzw. studiach, szkole bez praktycznego treningu, zwłaszcza gdy wychodzimy poza poziom budownictwa jednorodzinnego. I choć nie są tu wymagane specjalne uprawnienia to usługę tę świadczą tylko profesjonalne firmy z doświadczeniem i praktyką zawodową nie tylko w zakresie ogrodnictwa ale przede wszystkim architektury krajobrazu. Ponieważ inwentaryzacja stanowi często podstawę formalnych wniosków o zgodę na wycinkę oraz innych urzędowych uzgodnień uczulam aby jej wykonanie powierzyć fachowcom.

Osobiście zaczynałam moją zawodową przygodę właśnie od asystowania przy inwentaryzacjach szaty roślinnej, często w starych parkach i terenach zieleni zabytkowej. Dziś, po wielu latach i chyba już setkach (nie liczę) inwentaryzacji ma koncie, nie potrzebuje żadnych przyrządów by określać wysokość drzewa czy średnicę pnia. Co więcej prace inwentaryzacyjne są jednymi z moich ulubionych.
Jeśli więc szukacie usług inwentaryzacyjnych zapraszam do skorzystania z oferty mojej Pracowni.* 🙂
*Wszystkie materiały graficzne prezentujące fragmenty opracowań inwentaryzacyjnych, które widzicie powyżej prezentują efekty prac mojego autorstwa lub wykonywanych pod moim kierunkiem.
pielęgnacja drzew
4 września 2015 przy 00:54
Chyba często zapominamy o inwentaryzacji ogrodu, a warto wiedzieć jaki jest stan posiadania…zwłaszcza w parkach. Kolejny etap to działanie porządkujące w terenie. Tu przyciąć, tam wyciąć..
bniug
13 kwietnia 2018 przy 13:05
Dzięki za ciekawy artykuł! Nie jest to łatwa praca. Na pewno kiedyś, jeśli będzie taka potrzeba, to skorzystam z usług. Pozdrawiam.