
Płodozmian to znana od stuleci, ekologiczna metoda uprawy roślin użytkowych pozwalająca dzięki prostym, naturalnym metodom zachować żyzność gleby oraz optymalizować jakość i ilość plonu. Okazuje się bowiem, że uprawa warzyw nie jest wcale taka prosta, a rządzi się bardzo konkretnymi zasadami i prawami natury!
Uprawa metodą płodozmianu.
Samo pojęcie płodozmian brzmi dość archaicznie i faktycznie jest zabiegiem stosowanym od stuleci. Jak wiele takich tradycyjnych metod jest zabiegiem ekologicznym, a co najważniejsze niezwykle skutecznym. Ja sama pamiętam z dzieciństwa jak moja mama w ogródku warzywnym, czasem, zamiast warzyw wysiewała żyto i co jakiś czas zmieniała lokalizację poszczególnych gatunków. Jak się okazuje robiła dokładnie to, czego nauczyła ją jej mama, a moja babcia i choć nieświadomie, to stosowała w praktyce złożenia metody płodozmianu.
Płodozmian, czyli celowe, planowane stosowanie następstwa roślin w ciągu kilku kolejnych lat w obrębie tego samego zagonu, rabaty, warzywnika tak aby uniknąć następstwa roślin spokrewnionych lub atakowanych przez te same choroby, szkodniki.
Uprawa warzywnika i planowanie zasiewów i nasadzeń nie powinna być przypadkowa. Prowadzona bez odpowiedniej wiedzy i przygotowania może doprowadzić w ciągu kilku lat do wyjałowienia, tzw. zmęczenia gleby oraz obniżenia jakości i ilości plonów. Dlatego tak ważne jest stosowanie płodozmianu. Dodatkową zaletą płodozmianu jest możliwość wyeliminowania chemicznych środków ochrony roślin oraz poprawa kondycji i odporności upraw oraz ograniczenie zachwaszczenia.
Przedplon – roślina poprzedzająca roślinę uprawianą po niej na tym samym stanowisku, dająca pierwszy plon w danym roku
Poplon, lub tzw. międzyplon – roślina o krótkim okresie wegetacji uprawiana między dwoma plonami głównymi lub po zbiorze plonu głównego
Plon – masa użytecznych organów rośliny zebrana z danej uprawy (w rolnictwie z powierzchni 1 ha).
Dobre rady.
- W przypadku stosowania metody płodozmianu należy oddzielić w warzywniku miejsce uprawy roślin wieloletnich od jednorocznych co ułatwi przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych w obrębie warzywnika
- Wskazane jest następstwo roślin o różnym zasięgu i głębokości systemu korzeniowego, czyli po roślinach zakorzenionych płytko warto jest zaplanować te których korzenie sięgają głębiej, dzięki czemu gleba będzie eksploatowana na rożnych głębokościach w sposób zmianowy
- Należy unikać następstwa roślin tego samego gatunku i rodziny.
- W płodozmianie bardzo ważne jest stosowanie nawozów zielonych, czyli roślin o szybkim wzroście, które po przekopaniu i zmieszaniu z glebą wzbogacą ja w sposób naturalny. Takie rośliny to np. łubin, seradela, wyka, żyto, facelia, peluszka.
- Po roślinach porażonych przez choroby lub szkodniki należy posadzić takie które są na nie odporne i nie są ich żywicielami.
- Bardzo ważne w uprawie warzyw i planowaniu warzywnika są tzw. związki alleopatyczne między poszczególnymi gatunkami, czyli ich wzajemne oddziaływanie na siebie. Allelopatii poświęcę niebawem oddzielny wpis, gdyż temat jest rozległy i złożony.
- Podstawą skutecznego płodozmianu jest dość restrykcyjne przestrzeganie terminów siewu i zbioru, co pomaga zachować zaplanowany harmonogram zmian.
Metoda biodynamiczna.
To specjalna metoda opierająca się płodozmianie w cyklu czteroletnim. Cykl czteroletni jest wynikiem podziału warzyw na cztery podstawowe grupy: warzywa korzeniowe, warzywa liściowe, warzywa kwiatowe, warzywa owocowe. Dobierając warzywa z każdej z tych grup na dany rok uzyskujemy czteroletni cykl.
Podsumowując.
Płodozmian jest tyko jedną z metod uprawy warzyw i owoców. O ile poświęcimy dostateczną ilość czasu na jednorazowe skrupulatne zaplanowanie warzywnika w perspektywie przynajmniej czterech lat oraz zgłębimy wiedzę w zakresie gatunków jakie zamierzamy uprawiać nie jest to specjalnie uciążliwą praktyka.
Aby ułatwić sobie życie można potraktować wytyczne tej metody jako luźne ramy i stosować jedynie jej główne założenia. Ja za najważniejsze uznałabym unikanie następstwa roślin tego samego gatunku i rodziny oraz stosowanie nawozów zielonych w formie poplonu lub międzyplonu. Zwróciłabym jeszcze uwagę na gatunki jakie wprowadzamy w pierwszym roku po nawiezieniu obornikiem lub kompostem stosując zasadę wprowadzenia wówczas najbardziej żarłocznych warzyw kapustnych i dyniowatych.
przygotowując wpis korzystałam z: E. Sikora; Ogród warzywny przy domu; Hortpress 2011.
Podoba Ci się ten wpis? Polub, udostępnij wpis, podaj dalej 🙂
epik67
6 kwietnia 2020 przy 21:21
jak ułożyć 5-letni płodozmian gdzie zimą też będą warzywa? prosze o przykłady