
Rośliny wrażliwe na przemarzanie mają niską mrozoodporność. Mrozoodporność roślin to zdolność tolerowania przez nie ujemnych temperatur bez jakichkolwiek skutków negatywnych. Mrozoodporność jest różna nie tylko dla różnych rodzajów i gatunków, ale nawet w obrębie poszczególnych odmian!
Znajomość mrozoodporności roślin to podstawa. Nie musicie oczywiście znać jej dla wszystkich roślin Świata, ale bezwzględnie musicie znać ją dla tych które macie lub zamierzacie mieć w swoim ogrodzie.
Bez znajomości mrozoodporności nie ma mowy o prawidłowej pielęgnacji i uprawie rośliny.
Dzięki znajomości mrozoodporności wiemy jak i kiedy i czy w ogóle zabezpieczać rośliny na zimę. Technikom i rodzajom zabezpieczeń poświęcę osobny wpis. Zacznijmy jednak od podstaw i przyjrzyjmy się najpopularniejszym roślinom naszych ogrodów oraz ich mrozoodporności.
Rośliny wrażliwe na przemarzanie w naszych ogrodach (w przypadku gdy podaję jedynie nazwę rodzajową, oznacza, że niska mrozoodporność cechuje wszystkie gatunki i odmiany):
Byliny i rośliny cebulowe:
- Hiacynty
- Krokosmia
- Lawenda
- Lilie, zwłaszcza orientalne i mieszańce
- Miskanty (młode)
- Narcyzy
- Płomyk skrzydlasty
- Runianka japońska
- Trawy pampasowe
- Ubiorek wieczniezielony
- Zawilec japoński
Drzewa i krzewy iglaste:
- Choina kanadyjska
- Cyprysik odm.
- Cypryśnik błotny
- Metasekwoja chińska
- Sośnica japońska
- Surmia bignoniowata (Katalpa)
- Żywotnikowiec japoński
Drzewa i krzewy liściaste:
- Ambrowiec amerykański
- Budleja Dawida
- Bukszpan wieczniezielony
- Dereń Kousa
- Hebe
- Hortensja ogrodowa, drzewiasta, piłkowana, dębolistna
- Janowiec
- Judaszowiec kanadyjski
- Kalina Burkwooda
- Ketmia syryjska
- Klon palmowy
- Krzewuszka (Weigela)
- Laurowiśnia
- Ligustr
- Magnolia
- Migdałek trójklapowy
- Modrzewnica
- Morwa biała
- Oczar
- Ognik (wyj. odm. kuntayi)
- Ostrokrzew
- Pieris japoński
- Platan klonolistny
- Róże
- Suchodrzew chiński
- Tamaryszek pięciopręcikowy
- Wiśnia piłkowana `Amonogawa`
- Złotokap pospolity
- Żarnowiec
- Żylistek
Pnącza:
- Aktinidia
- Bluszcz pospolity
- Glicynia (Wisteria)
- Milin
- Powojnik
- Rdest Auberta
- Róże pnące
No i na koniec Rododendrony i azalie. To bardzo zróżnicowana grupa. Mrozoodporność jest zależna od gatunku i odmiany. Pamiętajmy, że mieszańce zawsze są mniej odporne. W przypadku rododendronów należy uważać na tzw. wiosenne poparzenia. Wczesną wiosną zaleca się cieniowanie tych roślin, szczególnie w godzinach południowych, gdy słońce operuje już mocno.
Liściaste rośliny zimozielone cechuje generalnie większa wrażliwość na przemarzanie niż te, rzucające liście na zimę. W przypadku roślin zimozielonych sytuacja nie jest już tak prosta, a mrozoodporność jest zróżnicowana w obrębie rodzajów i gatunków. Warto zatem pamiętać aby rośliny o niższej mrozoodporności sadzić w miejscach osłoniętych i zacisznych.
Rośliny o zimozielonych igłach i liściach zimą, często nie przemarzają, lecz wysychają. Następuje zjawisko tzw. suszy fizjologicznej, gdy roślina nie może pobrać wody z gleby mimo jej obecności. W zimę przyczyną takiego stanu rzeczy jest zmiana stanu skupienia wody z ciekłego na stały i roślina, mimo potencjału osmotycznego, nie jest w stanie wody `zaciągnąć`. Wystąpieniu zjawiska zimowej suszy fizjologicznej sprzyjają słoneczne, suche dni, podczas których rośliny tracą wilgoć w procesie transpiracji.
Zimowemu zasychaniu roślin zimozielonych można zapobiec podlewając je obficie późną jesienią. Można też zastosować ściółkowanie u podstawy rośliny np. stosując gałązki iglaste (tzw. stroisz).
Szczególną uwagę musimy zwracać na rośliny młode i świeżo posadzone niezależnie od ich wieku i mrozoodporności. Takie rośliny zawsze będą bardziej wrażliwe na działanie niskich temperatur. Po prostu ich odporność jest nieco niższa, gorzej sobie radzą z czynnikami stresującymi. Im roślina starsza, im dłużej na danym stanowisku tym jej mrozoodporność staje się wyższa i bardziej stabilna.
Duże znaczenie dla mrozoodporności roślin ma ich sadzenie zgodnie ich preferencjami i wymaganiami siedliskowymi. Zwłaszcza roślinom z rejonów cieplejszych zapewnić musimy właściwe warunki wybierając miejsca osłonięte i zaciszne. Ogólnie im bardziej zoptymalizujemy warunki uprawy naszych roślin, tym będzie je cechować ogólnie lepsza kondycja, co z kolei przełoży się na większą wytrzymałość na czynniki tj. mróz. To działa tak samo jak w przypadku ludzi! My musimy wiedzieć co sadzimy. Przestrzegam przed impulsywnym kupowaniem roślin, urządzaniem ogrodu bez planu. Musimy wiedzieć co kupujemy, jakie ma to wymagania, jak będziemy to musieli pielęgnować, jakie duże rośnie, jakie stwarza ew. problemy, czy mamy warunki aby to uprawiać itd., itd. W przeciwnym razie możemy zapomnieć o fajnym ogrodzie z ładnymi roślinami. Chcesz dowiedzieć się więcej o błędach popełnianych przez ogrodników amatorów czytaj: 10 błędów które popełniamy zakładając ogród.
Kolejna ważna sprawa to świadomość naszej lokalizacji. Po raz kolejny uczulam, że o tym, na co mogą pozwolić sobie mieszkańcy Wrocławia, mieszkańcy Suwałk mogą niejednokrotnie zapomnieć. Uwarunkowania lokalne i ich respektowanie w doborze roślinnym są kluczowe dla kondycji roślin.
Wpływ na mrozoodporność roślin ma ich ogólna kondycja. Rośliny wrażliwe na przemarzanie to także te w gorszym stanie, niezależnie od rodzaju, czy gatunku. Rośliny ogólnie zadbane, zdrowe, pielęgnowane mają znacznie wyższą tolerancję na mróz. Dlatego to jak traktujemy je (nawożenie, zwalczanie chorób i szkodników, pielenie, cięcie etc.) w sezonie wegetacyjnym ma bezpośrednie przełożenie na ich zimowe losy. Roślina dobrze do zimy przygotowana to roślina zadbana!
________________________
tekst opracowałam korzystając z: Dendrologia: W. Seneta, J. Dolatowski; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997 Katalog roślin; pod red. J. Filipczak; Agencja Promocji Zieleni Sp z o.o.; Warszawa 2006 Katalog bylin; J. Marcinkowski; Agencja Promocji Zieleni Sp z o.o.; Warszawa 2005