Villa Lante jest jednym z najciekawszych włoskich ogrodów. Nieco mniej znanym, a już na pewno rzadziej odwiedzanym przez turystów obiektem, niż sztandarowe obiekty włoskiej sztuki ogrodowej. A to prawdziwa perełka włoskiego renesansu. Niepowtarzalna.
Villa Lante leży nieco na uboczu w stosunku do głównych tras turystycznych i komunikacyjnych. Wybudowano ją w niewielkim i malowniczym miasteczku Bagnaia, niedaleko większego Viterbo i całkiem niedaleko od Rzymu bo zaledwie około kilkadziesiąt kilometrów na północ. Jest to bardzo ciekawy przykład sztuki ogrodowej włoskiego renesansu, która w tamtym okresie wytyczała główny trend dla całej Europy. Ze względu na urozmaiconą rzeźbę terenu, włoskie ogrody najczęściej lokalizowano na stokach wzgórz, wykorzystując ten naturalny atut, zwłaszcza, ze dawał ogromne możliwości dla tworzonych układów wodnych stanowiących podstawę ówczesnych założeń.
Początki założenia sięgają XV w. Dopiero jednak w XVI stuleciu nastąpiła jej gruntowna rozbudowa, której efekty w dużej mierze podziwiamy dziś. Pierwszym właścicielem, któremu obiekt zawdzięcza najwięcej był niejaki Kardynał Gambarra. To właśnie on zatrudnił jednego z największych włoskich architektów (Gicaomo Barozzi tzw. Vignola) do pracy nad posiadłością. Następnie posiadłość przeszła w ręce kolejnej osoby duchownej – papieskiego siostrzeńca – Kardynała Montalto. Aż do XVII wieku posiadłość stanowiła lenno biskupów Viterbo, kiedy to przeszła w ręce Rodziny Księcia Lante. Obiekt został bardzo poważnie zniszczony w 1944 roku w trakcie bombardowań Rzymu. Założenie villi zostało rozplanowane stosunkowo nietypowo (choć nie jest to wyjątek) jeżeli chodzi o usytuowanie głównego budynku.
Jest on zlokalizowany niemal w najniższej części ogrodu, który wznosi się tarasowo po stoku pobliskiego wzgórza. Kolejnym nietypowym elementem jest rozbicie bryły budynku na dwa niezależne, symetryczne pawilony.Cały ogród zajmuje trzy tarasy połączone systemem schodków i ramp, biegnących wzdłuż murów oporowych. Na najniższym i największym tarasie znajduje się regularny ogród podzielony na szesnaście jednakowych kwater, wypełnionych ornamentem z bukszpanu. Pośrodku parteru zlokalizowano okazałą fontannę Czterech Maurów, na którą składają się cztery symetryczne baseny z dekoracją rzeźbiarską po środku, do którego prowadzą cztery malownicze mostki.Wzdłuż całej osi głównej założenia przebiega system wodny złożony z kaskad, kanałów i fontann. Na szczególną uwagę na wyższym tarasie zasługuje fontanna w kształcie stołu, czy też stół z fontanną.
Podobno za czasów świetności zasiadano przy owym stole do uczty, a wówczas naczynia z winem i napojami chłodzono w specjalnym kanale wydrążonym w kamiennym blacie. Jest to zresztą rozwiązanie znane już starożytnym cywilizacjom, jakkolwiek stanowiło atrakcję niezależnie od epoki. Ogród zakończony jest Nimfeum, zlokalizowanym pomiędzy dwoma pawilonami tzw. Pawilony Muz) otwartymi na ogród.
Całość założenia jest bardzo symetryczna, a rozbicie budynku mieszalnego podkreśla osiowość założenia, przerzucając główny punkt kompozycji na oś główną ogrodu (zazwyczaj to budynek stanowi dominantę). Zarówno oś Głowna jak i osie boczne są bardzo wyraźne. Osiowość i symetrię widać niemal w każdym miejscu, a nawet detalu. Każdy taras nie dość, że jest symetryczny względem osi głównej to jeszcze wykazuje szereg pobocznych osiowości w swoim planie.
